اردشیر زاهدی:انرژی هسته ای حق مسلم ایران است
آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری در نظر سنجی این وبلاگ شرکت کنید
چند سال است که برنامه اتمی تهران تبدیل به اصلی ترین تنش بین ایران و جامعه بین الملل شده است. این برنامه که در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی آغاز شد، در زمان خود هیچ مشکلی در روابط ایران و شرکای بین المللی اش ایجاد نکرد. چگونه می توان این تغییر رویه جامعه بین الملل را توجیه کرد؟
اردشیر زاهدی، وزیر سابق امور خارجه ایران [بین سال های 1966 و 1973]، پیمان منع گسترش جنگ افزارهای اتمی را به نمایندگی از کشورش به امضاء رساند. او به شاه بسیار نزدیک بود و آخرین سفیر ایران در ایالات متحده [از 1973 تا 1979] محسوب می شود. وی همچنین در سال های قبل از انقلاب از شخصیت های بسیار تأثیرگذار دولت شاه بود. اردشیر زاهدی در گفتگو با رادیو فرانسه معتقد است که کلیه اعضای این پیمان حق دسترسی به فن آوری های هسته ای را دارند.
ایده یک برنامه اتمی در ایران به چه زمانی برمی گردد؟
این مسأله به سال های 1950 برمی گردد، زمانی که توجه ایران به داشتن انرژی اتمی جلب شد. این مسأله الزاماً یک برنامه پژوهشی دانشگاهی ودرعین حال محدود به حساب می آمد. مرحوم محمدرضا شاه پهلوی در سال های 1953 و 1954 طی سفر رسمی که به هندوستان داشت، ازسوی مقامات هندی دعوت به بازدید از تأسیسات اتمی این کشور شد. این بازدید که من نیز در آن حضور داشتم، این انگیزه را در شاه ایجاد کرد که به گسترش فنآوری صلح آمیز اتمی در ایران همت گمارد. چند سال بعد در معیت شاه از تجهیزات هسته ای آلمان دیدن کردیم که به دنبال آن مذاکرات همکاری و مشارکت با این کشور آغاز شد. در همان دوران، از تأسیسات و برنامه های هسته ای روس ها نیز بازدید به عمل آوردیم.
در آن دوران هدف واقعی ایران از برنامه اتمی چه بود؟
آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری در نظر سنجی این وبلاگ شرکت کنید
هدف ایران، یافتن یک منبع انرژی بود که بتواند جانشینی برای نفت به حساب آید. شاه می گفت اگر ایران با همین روال به استخراج نفت بپردازد، یک روز مجبور خواهد شد آن را برای نیازهای خود خریداری کند. او قصد داشت برای تولید انرژی به فنآوری صلح آمیز اتمی متوسل شود و از نفت تنها در ساخت محصولاتی که ارزش افزوده دارند، سود ببرد. هدف برنامه هسته ای ایران نظامی نبود. ولی این کاملاً واضح است زمانی که به فنآوری صلح آمیز هسته ای دست پیدا می کنیم، فاز نظامی آن نیز الزاماً در دسترس خواهد بود. اگر کشوری مهارت های زیربنایی این فنآوری را به دست آورد، گسترش و توسعه آن نیز خود به خود می آید. البته این روند کمی آهسته و طولانی است، ولی به هرحال تداوم دارد. و اگر بتوان انرژی نظامی هسته ای را تحت نظارت های بین المللی به دست آورد، دیگر مشکلی نخواهد بود.
به دور ایران نگاه کنید: اسراییل، هند و پاکستان هیچ گاه به سمت پیمان منع گسترش هم نرفته اند، ولی امروز قدرت های اتمی محسوب می شوند. این همان چیزی است که فکر می کنم به نام رویکرد دوگانه شناخته می شود و مقوله منصفانه ای نیست. از آنجا که کاملاً مطمئن هستم که دستیابی به این انرژی حق مسلم ایران است، فکر می کنم تنها راه حل گفتمان و مذاکره باشد.
اگر تسلط یافتن بر فنآوری اتمی به راحتی به توان نظامی اتمی منجر می شود، پس می توان گفت که غربی ها باید صبر کنند تا یک روز ایران به سلاح اتمی دست یابد. چگونه می توان نگرانی های امروز آنها را توضیح داد؟
هند و پاکستان که حتی NPT را امضاء نکرده اند، چندین قرارداد مشارکت و همکاری اتمی با غربی ها دارند و این درحالی است که این دو کشور دهه هاست که با یکدیگر اختلاف دارند. تعجب آور است که امروز برنامه اتمی ایران برای ایالات متحده به مثابه یک خطر شده است. در سال های 70، دو شخصیت امریکایی به من گفتند که کشورشان از برنامه اتمی و درعین حال نظامی پاکستان آگاه است. با این روش می خواستند به من بفهمانند ایران هم برای انجام چنین برنامه ای آزاد است.
آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری در نظر سنجی این وبلاگ شرکت کنید
پس تنش فعلی در روابط بین ایران و جامعه ملل را چگونه توضیح می دهید؟ آیا اهداف برنامه اتمی ایران سیاست جامعه ملل را نسبت به خود تغییر داده است؟
زمانی که مسابقه برای توسعه و گسترش فنآوری هسته ای بین کشورهای بزرگ صنعتی آغاز شد، ایالات متحده، آلمان، فرانسه، بریتانیا و...، هریک قصد داشتند در زمینه تجهیزات با ایران همکاری کنند و درعین حال مدام چوب لای چرخ ما می گذاشتند. درحقیقت، از اینکه دیگران به این فنآوری ها دست یابند و قرارداد امضاء کنند، جلوگیری می کردند. یک رقابت بین آنها وجود داشت به طوری که سریعاً پروژه هایی را پیشنهاد می دادند و به ذکر نقطه ضعف های کشور قبلی می پرداختند. ولی این مسأله با انقلاب اسلامی در ایران کاملاً تغییر کرد.
محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران تهدید کرده که کشورش از NPT خارج خواهد شد و تمامی همکاری های خود با آژانس اتمی را معلق خواهد کرد. دراین صورت پیامدها برای ایران چگونه خواهد بود؟
در دیپلماسی و روابط بین المللی، باید از ایراد اظهارات بی مورد و دروغ خودداری کرد. گفتمان، مذاکره و خلوص نیت اساس دیپلماسی را تشکیل می دهند. این آقا بیش از حد سخنرانی می کند و نباید خیلی به او اهمیت داد. باید بین شعار، تهدید و اعمال واقعی دیپلماسی تفاوت قائل شد. هیچ چیز نمی تواند ایران را از خارج شدن از پیمان باز دارد. کشورهایی که حتی این پیمان را امضاء نکرده اند، به راحتی درحال توسعه و گسترش تحقیقات اتمی خود هستند.
آیا شما یک حمله نظامی علیه ایران را باور دارید؟
یک حمله نظامی علیه ایران وضعیت را وخیم تر خواهد کرد و بار دیگر این مردم ایران خواهند بود که بهای گزاف آن را خواهند پرداخت. دراین حالت می توان گفت که جنگ درواقع علیه یک کشور دیگر انجام خواهد شد و این با حقوق بین الملل مغایر است. شرایط ژئوپلیتیکی ایران شبیه به شرایط عراق و افغانستان نیست و این جنگ نتیجه عکس خواهد داد: وضعیت خاورمیانه وخیم تر خواهد شد و صلح در منطقه و در آسیا را تحت الشعاع قرار خواهد داد. و از آنجا که مطمئن هستم هنوز افراد اندیشمندی در جهان وجود دارند، امیدوارم که شاهد وقوع یکچنین وضعیتی نباشیم. من نمی خواهم کشورم موقعیت فعلی عراق و افغانستان را تجربه کند. پس باید چین، اروپا، روسیه، ایالات متحده و ایران دور یک میز بنشینند و مذاکره کنند.
آیا این خاصیت جمهوری اسلامی نیست که برای غربی ها ایجاد مشکل کند؟ اگر حکومت تهران یک حکومت دموکراتیک بود، یا اینکه شاهد یک تغییر رژیم بودیم، آیا باعث نمی شد که در رفتار این کشور نسبت به جامعه ملل تغییری حاصل شود؟
ابتدا باید بگویم که تغییر رژیم باید توسط ایرانی ها صورت گیرد، چه ایرانی های داخل کشور و چه خارج از کشور. اگر رژیم به وسیله حملات خارجی ها عوض شود، وضعیت از امروز بدتر و این حکومت قوی تر خواهد شد، زیرا که مردم ایران، چه مخالف و چه موافق با حکومت، یک مداخله خارجی را در کشورشان نمی پذیرند. ازطرف دیگر، مطمئن نیستم که در صورت تغییر حکومت، جامعه بین الملل حاضر شود تا به ایران اجازه استفاده از فنآوری هسته ای را بدهد. پس فکر می کنم ازسوی غربی ها یک تزویر و ریاگری وجود داشته باشد
آرشیو مقالات و تحقیقات مجید زواری در نظر سنجی این وبلاگ شرکت کنید
انرژى هسته اى و ضرورت هاى زمانه 2
مطالعه بخش اول مقاله انرزی هسته ای و ضرورت های زمانه لطفا کلیک کنید
